De onderbouw
Project Waldberg en De Lage Zij heb ik gebouwd volgens de openbouwmethode. Een sterk frame van houten latten vormt de basis waarop later de rails en het landschap wordt bevestigd. Deze methode heeft een aantal grote voordelen. Ten eerste is de onderbouw zeer stevig. Verder heb je alle vrijheid om het landschap vorm te geven. En ten derde kun je tijdens de bouw overal makkelijk bij.
De latten worden ingezaagd op de kruisverbindingen en elke verbinding wordt gelijmd met de sneldrogende PU-Tix. Het resultaat van al dat gezaag, gelijm en geschroef is een zeer stabiel lattenwerk. De openingen tussen de latten zijn ongeveer 50 bij 50 cm. Dat is meer dan voldoende om je bovenlijf doorheen te steken. Zo zijn ook de verste hoeken tijdens de bouw goed bereikbaar. Het lattenwerk steunt aan de voorkant op poten en is aan de achterkant in de muur geschroefd.
De ondergrond voor de rails wordt uitgezaagd uit 12 mm MDF. De stroken voor het schaduwstation schroef ik direct op het lattenwerk. Daarna plak ik een dun laagje schuim op het hout. Het schuim dempt het geluid en naden worden uitgevlakt. Het schuim is voor een habbekrats te koop bij elke bouwmarkt als ‘isolatiebehang’. Bij De Lage Zij heb ik voor de wisselaandrijvingen met geheugenmetaal gleuven in het hout gefreesd. De wisselaandrijvingen van Project Waldberg zijn verborgen door ze in de ondergrond te verzinken.
In het ontwerp van een modelbaan komen vaak vloeiende bogen en ingewikkelde wisselstraten voor. Dat is makkelijk ontworpen in de computer, maar je legt het niet uit de losse pols neer op een plaat hout. De lastigste delen van het ontwerp print ik op ware grootte uit. De blaadjes worden op het hout geplakt met spuitlijm. Als je het netjes doet, klopt de tekening bijna tot op de millimeter. Daarna hoef je alleen nog maar de lijntjes te volgen met een decoupeerzaag.
Als het landschap vrij vlak is, kun je bij de bouw van het bovenste niveau vaak volstaan met een dubbel lattenframe dat een maximale diepte van 4 cm toelaat. De techniek is zeer geschikt om snel grote vlakken te bouwen. Als het landschap grotere hoogteverschillen kent, kun je beter voor spanten kiezen. Net als bij een schip geven de spanten de contouren van de buitenkant - het landschap - aan. De spanten steunen direct op het basisframe. In de spanten zijn openingen uitgespaard voor de sporen op het onderste niveau.
Rails die later een ballastbed krijgen, leg ik op smalle stroken vloerisolatie. Het blauwe spul haal je in grote pakken bij de Gamma en is ongeveer 3 mm dik. Met een scherp mesje versnijd je de platen tot repen van 2 cm breed. De smalle stroken kun je makkelijk in een boog buigen. Je legt de stroken langs de middellijn van de rails. Eerst leg je de ene helft en wanneer de lijm droog is de andere helft. Je kunt ook de kurkstroken van Faller gebruiken, maar dit is veel goedkoper en makkelijker.
Tenslotte wordt de ondergrond bruin geschilderd. De lichte kleur van het hout en het felle blauw van de vloerisolatie schijnen later dan niet door de ballast. De bogen hebben een verkanting van maximaal 1 mm. In de overgangsboog loopt de verkanting langzaam op. Bij deze boog heb ik de verkantingstrips van Noch gebruikt. Op elkaar geplakte strookjes papier werken net zo goed. De rails kunnen nu gelegd worden.
2004