Klooien met kolen
April 2012. Het emplacement van Soest is een flinke stap verder. Eerder had ik het gedeelte ten noorden (op de tekening rechts) van het station al afgebouwd, nu was de zuidelijke helft aan de beurt. Op de foto kijken we langs de kolenhandel naar het inmiddels niet meer in gebruik zijnde hoofdperron. Een 2400 rijdt Soest binnen met een lokale goederentrein.
Vroeger was Soest een druk station met (bijna) dagelijks goederen verkeer. Langs een van de twee lange goederensporen lag de kolenhandel van Van den Dijssel. Het andere spoor was een losweg. Aan de andere kant van de hoofdlijn lagen twee kortere sporen met een verhoogde los- en laadweg. Over een van deze sporen is ergens in de jaren '50 de loods van de Landbouwcoöperatie (nu de Welkoop) gebouwd. Begin jaren '70 zijn alle goederensporen verdwenen. In model heb ik het lange spoor met de kolenhandel; de korte sporen vallen buiten het diorama. De tekening is overigens uit 1948.
Op de tekening is het nauwelijks te zien, maar recht tegenover het station stond een ploegbergplaats. Ik heb geen enkele foto van het gebouwtje kunnen vinden. Het model is dan ook gebaseerd op een gemiddelde ploegbergplaats uit het 'Handboek voor Spoorwegtechniek'. De ploegbergplaats staat precies op de rand van de baan en dat was een mooie reden om de achterzijde open te laten. Zo is het interieur zichtbaar en kun je door de ramen naar het perron kijken. Binnen is het nog wat kaal, maar dat wordt de komende weken wel verder aangekleed.
De loods van de Landbouwcoöperatie past maar voor een klein stukje op het diorama. Het gebouw is gemaakt van foamboard, wat weer bekleed is met de muurplaten van Slater's. Het echte gebouw is over de voormalige verhoogde los- en laadweg gebouwd. Naast de loods lag een kolenopslag. Deze is na 1948 gebouwd en was eind jaren '60 alweer verdwenen. Waarschijnlijk is de fundering bij de huidige Welkoop getrokken toen de goederensporen werden opgebroken.
En zo ziet de loods er uiteindelijk uit. Dit gedeelte van het hoofdperron wordt niet meer gebruikt. Het is volledig overwoekert met hoog gras en struiken. Het niemandsland strekt zich uit langs de kolenopslag richting het zuiden. Rechts van de kolenopslag komt nog een grote boom om de hoek in de achtergrond aan het oog te onttrekken.
De kolenhandenl van Van den Dijssel was zo'n beetje de grootste kolenhandel in Soest. Heel het dorp zal daar wel zijn kolen voor de kachel hebben gehaald. Als je in de geschiedenis duikt, realiseer je je ineens waarom we toch zo blij zijn met aardgas. De basis van de kolenloods is uit MDF gelaserd; het houtwerk is opgebouwd met allemaal losse latjes. Voordat de kolenhandel gebouwd werd, zijn eerst het spoor verlengd en de losweg aangelegd. De losweg is eveneens uit MDF gelaserd.
Het leuke van schaal 0 is dat je met echte materialen kunt werken wat een enorm authentiek gevoel geeft. De kolenzakken zijn echt van stof, het houtwerk is echt van hout en de kolen zijn echte kolen. Sterker nog, in de gevulde zakken zitten zelfs kolen. Daar kan geen plastic model tegen op.
De volgende stap is het bouwen van het stationsgebouw en de retirade. Beide worden uit MDF gelaserd. De ruwbouw van de retirade is op het dak na al klaar. Het stationsgebouw ligt op tekentafel. Beide gebouwen worden uitgevoerd als een halfreliëf, omdat de module niet breed genoeg is voor het hele gebouw. Het scheelt ook weer de helft van het tekenwerk.
Zo ziet dan de Utrechtse kant van Soest er uit. De uitrijseinen ontbreken nog, maar dat wordt straks de kers op de taart.
Zand en hout
Augustus 2012. Na station Soest is De Zanderij aan de beurt om afgebouwd te worden. De Zanderij ligt tussen de bossen en dat betekent weer heel wat bomen. Behalve De Zanderij wordt dit gedeelte van de baan opgeleukt met een seinhuis, houtvestersloods en een randje van een dorp met een paar huizen. In het sporenplan ligt De Zanderij precies in het midden.
De Zanderij kent verschillende gebouwen. Het witte gebouwtje is het kantoor annex kantine. Het is voorzien van een volledig interieur met tafels, kasten en mensen. Het grotere houten gebouw wordt de werkplaats; ook deze wordt volledig ingericht. De deuren van de werkplaats hebben echte scharnieren en kunnen geopend worden. Half verscholen achter de bomen staat een transformatorhuisje. Het gebouwtje is met lasersnijden gemaakt uit MDF.
Het optrekje van de portier is een aangepaste wachterswoning van Real Modell. De deuren kunnen geopend worden. In het huisje komt nog een interieur en voor de deur een werkende slagboom.
Het stationsgebouw is het laatste grote project rond station Soest. De basis van het gebouw is met een laser gesneden uit 3 en 4 mm MDF. Het gebouw is aan de hand van oude bouwtekeningen en heel veel foto's van het echte station getekend. Het model klopt dus (bijna) tot op de baksteen. De dakpannen en de steunen voor het perrondak zullen met 3D printen worden gemaakt.
Met lasersnijden kun je verbluffend gedetailleerd werken. Zelfs de verdiepte steenlagen zijn relatief gemakkelijk in model om te zetten. Uiteraard ontkom je ook hier niet aan wat compromissen en zul je sommige details moeten weglaten. Een schotelschuurmachine is onontbeerlijk om onderdelen af te schuinen en netjes passend te krijgen.
Zo komen we weer terug bij De Zanderij. Terwijl de gebouwen verrijzen wordt het landschap ook stukje bij beetje verder afgebouwd. Wordt vervolgd.
Aan het werk
Oktober 2012. In Buitenlust wordt op vele fronten tegelijk gewerkt. De Zanderij heeft een werkplaats gekregen, uiteraard voorzien van een volledig interieur. Via de grote ramen heb je straks goed zicht op alles wat zich binnen afspeelt, want het gebouw gaat natuurlijk nog wel een dak krijgen.
De werkplaats staat een beetje achteraan direct naast het spoor. Het gebouw is volledig zelfbouw en opgetrokken uit restjes vlieguigtriplex. De deuren hebben microscharnieren en kunnen - voorzichtig - geopend worden. De verlichting bestaat uit Allesetende LEDs.
Het interieur is volgestouwd met talloze details. Zo vind je er een rek voor onderdelen en probeert Klaas iets in elkaar te improviseren uit een oud olievat. De lasnaden steken glimmend af tegen het verroeste ijzer.
De laswagen is een bouwkitje van Weinert, terwijl de oude roestige kolomboor stamt uit een bouwpakket van Wenz. Vervuiling en gebruikssporen geven het interieur een herkenbare sfeer.
De natuur rond de Zanderij is deels wat opgeruigd door in het gras allerlei groensels te poten. In een verloren hoekje staan een paar 'opgeslagen' olievaten. De struiken en het onkruid tieren er welig.
Een ander bouwproject is het seinhuis bij de spooraansluiting van de Zanderij. Oorsponkelijk was dit een Duits seinhuis van Busch. Ik heb het vernederlandst met een andere onderbouw uit baksteen. De kleurstelling is gebaseerd op het seinhuis in het spoorwegmuseum. Er komt nog een dak met donkergrijze kruispannen op. Het seinhuis lijkt nu aardig op het NCS seinhuis dat vroeger in Den Dolder stond.
In een hoekje van de baan is nog ruimte voor een boerderij. Uiteraard moest dit een boerderij naar Soester voorbeeld worden. Op de hoek van de Dalweg en de Steenhoffstraat in Soest staat zo'n typische streekboerderij. Aan de hand van foto's en een paar opgenomen maten heb ik het gebouw exact in 1:43,5 getekend. Het gebouw is uit 3 mm MDF gesneden met een laser. De ramen zijn gelaserd uit 1 mm triplex en 0,3 mm ivoorkarton. Je kunt zo prachtig gedetailleerde gebouwen maken.
In 2003 heb ik eens een model gebouwd van de bakkerij van mijn grootvader. Het oude model is gemaakt in de schaal 1:87 (H0 dus). Nu is het plan om er een model in 1:43,5 van te maken met meer details. De bakkerij 2.0 zal niet uit styreen worden gebouwd, maar uit 3 mm MDF worden gelaserd. Het origineel stond aan de Kerkstraat in Zwijndrecht en werd in 1968 afgebroken.
2012
